Gender asosidagi zo'ravonlik
Genderga asoslangan zo’ravonlik erkaklar tomonidan ayollar va qizlarga nisbatan amalga oshiriladigan jismoniy, jinsiy va/yoki ruhiy zo’ravonlikni o’z ichiga olgan zo’ravonlik shaklidir. GBV Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi va boshqa xalqaro hujjatlarda mustahkamlangan inson huquqlari va umuminsoniy qadriyatlarni qo’pol ravishda buzish bo’lib, afsuski, milliy va ijtimoiy-madaniy chegaralarni kesib o’tib, butun dunyoda keng tarqalganligicha qolmoqda. |
O’zbekistonda ham gender tengsizligi, jumladan salbiy gender stereotiplari, cheklangan vakillik va qarorlar qabul qilish, ijtimoiy va iqtisodiy hayotda ayollarning ishtiroki saqlanib qolmoqda. Gender rollari haqidagi an’anaviy qarashlar keng tarqalgan bo’lib, ayollarning oliy ta’limdagi ishtirokini pasaytiradi va bolalar nikohini rag’batlantiradi (7,2%), ayniqsa qishloq joylarida (UNICEF global ma’lumotlar bazasi, 2021). Yana bir muhim muammo, pandemiya boshlanganidan beri tez o’sishni ko’rgan oiladagi zo’ravonlik bilan bog’liq. Bundan tashqari, jurnalistlar tsenzuraga duch kelishadi, bu muammoni tarqatish deyarli imkonsizdir.
